Blog - PEFC – wereldwijde bossen die een duurzame toekomst bieden
Gedurende lange tijd zorgt PEFC voor een duurzame toekomst van onze bossen. Broeikasgassen zijn een probleem. De CO2 emissie moet omlaag maar dat alleen is niet genoeg we zullen ook CO2 uit de lucht moeten halen. Fossiele grondstoffen moeten vervangen worden door hernieuwbare. De biodiversiteit moet bewaakt worden en mag niet verder verminderen, tenslotte is dit de basis van elk leven, ook het onze. Het bos, als een van de belangrijkste ecosystemen, speelt hierin een grote rol. PEFC boscertificering garandeert dat het bos op duurzame wijze onderhouden en gebruikt wordt.
In mijn werk ben ik al gedurende lange tijd betrokken bij duurzaam bosbeheer en certificering, maar ik had weinig praktische ervaring in bosonderhoud totdat ik zelf boseigenaar werd. Mijn eigen bos is een typisch “Northern Forest”, we zijn hier tenslotte in Finland. Het heeft derhalve zeer uiteenlopende habitats variërend van oude sparren tot net aangeplante zaailingen, van naaldbossen tot moerasland en watergebieden zoals meertjes en beekjes. Mijn bos heeft vele interessante, mooie plekken maar kent geen wettelijk beschermde gebieden. Soms werk ik mee bij het beheer van het bos en in de herfst verzamel ik paddenstoelen uit mijn bos. Natuurlijk is mijn bos PEFC-gecertificeerd.
PEFC staat voor Programme for the Endorsement of Forest Certification. De doelstelling van PEFC is zorg dragen voor ecologisch-, sociaal en economisch verantwoord bosbouw beheer en gebruik van duurzame houtproducten. Op wereldschaal is meer dan 60% van alle gecertificeerde hectaren bos volgens de PEFC methodiek gecertificeerd. PEFC stelt strenge eisen niet alleen aan sociaal, economisch duurzame bosbouw, ook aan de biodiversiteit en de culturele en recreatieve waarde van het bos .
De criteria of wel bosbouw certificeringseisen zijn opgesteld met verschillende belanghebbenden, zoals boseigenaren, milieu organisaties, bosbouw industrie, vertegenwoordigers van de lokale bevolking en anderen die met hun expertise een bijdrage kunnen leveren. Certificaathouders worden elk jaar door een onafhankelijke instantie gecontroleerd. Het PEFC certificaat en het PEFC logo garanderen dat de grondstoffen voor veel eindproducten, bijvoorbeeld bakpapier voor in de oven, maar ook toiletpapier, uit duurzaam beheerde bossen komen en dat de herkomst traceerbaar is.
PEFC bosbouw certificering kent strengere criteria en eisen dan de wettelijke voorschriften die het nationale minima vertegenwoordigen.
In Finland geldt sinds 1886 de eerste bosbouwwet. Heden ten dage betekent dat bijvoorbeeld nog steeds dat de nieuwe generatie bomen door zaailingen gevormd wordt.
Het sterke punt van PEFC is dat het de lokale condities erbij betrekt. Bosbeheer en bewerkingsmethode kunnen per regio en locatie behoorlijk verschillen. Bijvoorbeeld de verschillen tussen de noordelijke productiebossen, die sterk lijken op een natuurlijk bos en de boomplantages in de veel warmere zuidelijke regio’s. De biodiversiteit doelstellingen zijn natuurlijk gelijk. In de noordelijke gebieden tijdens de oogst blijven groepjes bomen staan, zij zullen als ze oud zijn op natuurlijke wijze doodgaan en omvallen. Deze omgevallen bomen vormen bij uitstek de habitat voor insecten en andere organismen. In zuidelijke regio’s wordt de natuur geholpen door groenstroken te laten staan tussen bewerkte bospercelen. Twee verschillende werkwijzen met dezelfde doelstelling.
Het keurmerk PEFC let erg op de sociale aspecten in de bosbouwindustrie. In de Scandinavische landen wordt sterk gelet op arbeidsrecht, het toezicht houden op de keten van bosbouwwerkers en het adviseren van boseigenaren. In Finland richt de aandacht zich op het vermeerderen van de kennis over het bos bij jonge mensen. Dit zijn ten slotte de professionals van de toekomst. In andere regio’s is het speerpunt het bewaken en bevorderen van de mogelijkheden voor mensen of gemeenschappen wiens levensonderhoud geheel van het bos afhankelijk is.
Verandering in het bos gaat langzaam. Echter het effect van PEFC en zijn werkzaamheden op het bos, de bosbouwindustrie en de samenleving als geheel is over de laatste 20 jaar nauwkeurig gedocumenteerd. Er is veel voortgang geboekt. In Finland heeft certificering een positieve impact gehad op de gezondheid van het bos en de biodiversiteit in het bos. Certificering heeft ook bijgedragen in groeiende kennis en vaardigheden en een veranderende houding ten opzichte van het bos. Certificering faciliteert de ontwikkeling en toepassing van nieuwe werkmethoden. De toenemende hoeveelheid essentieel dood hout heeft een grote positieve uitwerking op de biodiversiteit. Aandacht voor de ecologische aspecten van het bos is erg toegenomen onder boseigenaren. Velen laten nu waardevolle stukken in hun natuurlijke staat of proberen de natuurlijke waarde te laten toenemen.
We gaan terug naar mijn eigen bos. Dit jaar worden bosbeheerwerkzaamheden uitgevoerd. Een medewerker is bezig de zaailing bakken schoon te maken, dat betekent bladverliezende struiken verwijderen die tussen de sparren zaailingen staan. Op een andere locatie is een plaatselijk bosbouwbedrijf bezig met het uitdunnen van een 40 jaar oud dennenbos zodat de overgebleven bomen beter kunnen groeien.
Het uitdunningshout wordt aan de bio-producten fabriek van de Metsä Groep in Äänekoski geleverd. Groepjes bomen zijn bij het uitdunnen gemerkt om te blijven staan, ook tijdens toekomstige uitdunningen. Geheel volgens de PEFC criteria blijft een beschermende zone bos bij het meer staan, dit ter voorkoming van het wegsijpelen van belangrijke voedingsstoffen in het meer. Het 100 jaar oude veenland bos wordt ongemoeid gelaten om het veen- en moerasland te beschermen. Als boseigenaar geloof ik dat het erg belangrijk is om de balans te bewaken tussen natuurwaarde, recreatief gebruik en bosbeheer.
Riikka Joukio, Bestuurslid van de PEFC Council
Riikka is bestuurslid van de raad van bestuur van PEFC International sinds 2014. Als bestuurslid ligt haar kracht onder andere in het industriële en noordelijke standpunt onder de aandacht brengen. Riikka is directeur van de Greaseproof papierproductie bij Metsä Tissue in Finland, zij heeft meerdere management functies in de Metsä Groep bekleed. Duurzaam bosbeheer heeft haar altijd na aan het hart gelegen. Riikka’s hobby’s zijn sport, handwerk en tuinieren – en bij gelegenheid bosbouw werkzaamheden.
twitter: @RiikkaJoukio
